Siết chặt quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản

Theo báo cáo của Bộ Tài chính gửi tới Quốc hội tại Kỳ họp thứ 3, trong thời gian qua, Bộ Tài chính đã triển khai nhiều giải pháp chống thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng BĐS.

Cụ thể, ngày 28/4/2022, Bộ Tài chính có Công văn số 3849/BTC-TCT gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đề nghị UBND các địa phương chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với các cơ quan có liên quan rà soát, ban hành kịp thời Quyết định điều chỉnh bổ sung Bảng giá đất cụ thể đối với từng vị trí, đảm bảo phù hợp với giá giao dịch thực tế trên thị trường và giá bán của chủ đầu tư.

Trước đó, Bộ Tài chính đã chỉ đạo cơ quan thuế không được gây khó khăn, phiền hà cho người nộp thuế trong quá trình xử lý hồ sơ chuyển nhượng BĐS.

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Tài chính, toàn ngành Thuế đã quán triệt cán bộ, công chức thuế tham gia vào công tác xử lý hồ sơ chuyển nhượng BĐS thực hiện nghiêm túc các quy định về trình tự, thủ tục xử lý hồ sơ xác định nghĩa vụ tài chính và quy trình làm việc trực tiếp với người nộp thuế theo quy định và có cơ chế giám sát cán bộ, công chức trong quá trình tuyên truyền, hướng dẫn việc kê khai giá chuyển nhượng BĐS cho người nộp thuế.

Song song với đó, Cục Thuế các địa phương cũng đã khẩn trương triển khai rà soát các hồ sơ chuyển nhượng BĐS và yêu cầu giải quyết, xử lý kịp thời cho người dân và doanh nghiệp đúng theo quy định của pháp luật.

Đối với công tác tuyên truyền, Bộ Tài chính đã chỉ đạo Tổng cục Thuế ưu tiên triển khai các biện pháp tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật cho người nộp thuế.

Theo đó, Tổng cục Thuế đã phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí đăng tải các bài báo tuyên truyền để các chủ thể kê khai giá chuyển nhượng sát giá giao dịch thực tế; xây dựng nội dung hướng dẫn Cục Thuế tỉnh, thành phố tuyên truyền đến người nộp thuế, các tổ chức hành nghề công chứng về quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm của người nộp thuế để nâng cao tính tuân thủ trong việc khai báo giá chuyển nhượng đúng với giao dịch thực tế.

Nhờ thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, số thu thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng BĐS năm 2021 đạt 21 nghìn tỷ đồng, tăng hơn 4,9 nghìn tỷ đồng (tỷ lệ tăng 30%) so với năm 2020. Lũy kế 5 tháng đầu năm 2022, kết quả thu từ thuế thu nhập cá nhân của hoạt động chuyển nhượng BĐS dự kiến đạt được 16 nghìn tỷ đồng; tăng 68,6% so với 5 tháng đầu năm 2021, tương ứng tăng 6,6 nghìn tỷ đồng…

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện công tác thu thuế đối với hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng BĐS còn gặp một số khó khăn do hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng BĐS chịu sự điều chỉnh của pháp luật thuế về thuế GTGT, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và quản lý thuế.

Trong đó, các chính sách liên quan đến đất đai đã được quy định, các văn bản này được quy định bởi nhiều cơ quan, ban ngành quản lý nhà nước. Các quy định này chưa đồng bộ nên việc xác định giá thị trường của BĐS vẫn gặp rất nhiều khó khăn. Khó nhất hiện nay là Luật Đất đai quy định Bảng giá đất ổn định 5 năm, trong khi thực tế giá thị trường BĐS lại biến động liên tục, vì vậy dẫn đến việc giá đất do UBND cấp tỉnh quy định không sát với giá của thị trường.

Bên cạnh đó, còn tồn tại không ít khó khăn trong công tác phối hợp với các cơ quan, ban, ngành liên quan; Các văn bản quy phạm pháp luật chưa quy định cơ chế kiểm soát dòng tiền đối với các giao dịch chuyển nhượng BĐS; Văn phòng đăng ký đất đai chuyển hồ sơ đến cơ quan thuế thường sát ngày hẹn trả kết quả hoặc chậm dẫn đến áp lực về thời gian trả kết quả xác định nghĩa vụ tài chính về đất, gây chậm trễ về thủ tục hành chính…

Một vấn đề khiến công tác quản lý thuế trong chuyển nhượng BĐS gặp khó khăn, vướng mắc chính là ý thức tự giác thực hiện nghĩa vụ thuế của người dân chưa cao; Nhận thức chưa đầy đủ về chính sách pháp luật thuế và pháp luật có liên quan, chưa nhận thức được hậu quả khi khai thuế với giá không đúng với giá thực tế chuyển nhượng…

Để khắc phục những bất cập, khó khăn trên, trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục tham mưu, đề xuất với Chính phủ tổ chức rà soát các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng BĐS thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Tài chính để sửa đổi, bổ sung đảm bảo thống nhất, đồng bộ. Đồng thời, bổ sung quy định thanh toán qua ngân hàng đối với hoạt động chuyển nhượng BĐS tại Điều 16 Luật Kinh doanh BĐS số 66/2014/QH13 ngày 25/11/2014…

Bên cạnh đó, tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật về thuế để người dân, doanh nghiệp cùng nâng cao ý thức tự giác thực hiện nghĩa vụ thuế…