Đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) cho rằng nên chia dự án cao tốc Bắc – Nam thành nhiều gói thầu nhỏ và mỗi doanh nghiệp hoặc liên danh doanh nghiệp chỉ làm một đoạn để tránh đất nước bị phụ thuộc vào nhà thầu và trở thành lệ thuộc, là “con tin” của nhà thầu.
Theo đại biểu Hoàng Văn Cường, trong việc xây dựng cao tốc Bắc – Nam, không nên đặt vấn đề nhà thầu trong nước hay nước ngoài mà việc quan trọng là chọn được nhà thầu tốt; có điều kiện chặt chẽ để bảo đảm công trình chất lượng, đúng tiến độ.
Dự án cao tốc Bắc – Nam có tổng chiều dài 654 km, tổng kinh phí 118.716 tỷ đồng, trong đó 55.000 tỷ đồng vốn nhà nước và 63.716 tỷ đồng vốn huy động ngoài ngân sách. Với dự án quá lớn như vậy, ông Cường cho rằng phải chia làm nhiều gói thầu nhỏ và mỗi doanh nghiệp hoặc liên danh doanh nghiệp chỉ làm một đoạn.
“Nếu nhà thầu nào yếu kém, không đáp ứng yêu cầu thì ngay lập tức có nhà thầu khác thế chân và tất nhiên có ưu tiên nhà thầu đã làm tốt các đoạn khác. Cách này sẽ tránh đất nước bị phụ thuộc vào nhà thầu và trở thành lệ thuộc, là con tin của nhà thầu. Nhà thầu nào có vấn đề, lý lịch có vấn đề với các công trình khác thì phải loại ngay từ đầu”, ông Cường nói.
Để khắc phục điểm yếu là nguồn lực tài chính, theo ông Cường, các nhà thầu trong nước phải bắt tay nhau. “Số doanh nghiệp trong nước có năng lực thi công, kinh nghiệm làm hạ tầng giao thông không phải ít, vấn đề là họ có ngồi lại, bắt tay nhau để làm dự án lớn hay không. Nếu không có thể liên kết với nhà thầu nước ngoài. Tất nhiên, nhà thầu nước ngoài phải có uy tín, nguồn lực”, đại biểu Hoàng Văn Cường đưa ý kiến.
Cũng liên quan đến vấn đề này, mới đây Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ đạo Văn phòng Chính phủ chuyển ý kiến của chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan về việc lựa chọn nhà đầu tư đến Bộ Giao thông vận tải để nghiên cứu, có biện pháp chỉ đạo chặt chẽ trên cơ sở đảm bảo chất lượng, tiến độ và huy động được năng lực của các doanh nghiệp Việt Nam trong quá trình lựa chọn nhà đầu tư các dự án thành phần trên tuyến cao tốc Bắc – Nam phía Đông.
Theo bà Lan, 8 dự án thành phần của đường cao tốc Bắc – Nam có thể để doanh nghiệp trong nước làm được, tuy nhiên phải sửa quy định về tiêu chí trúng thầu; phải sửa quy định về năng lực tài chính của nhà đầu tư. Nếu quy định năng lực về tài chính của nhà đầu tư chiếm tỷ trọng 60% tổng số điểm thì phải cho các doanh nghiệp hợp vốn, hợp danh chứ không thể tách riêng từng doanh nghiệp.
Trước đó, trong phiên trả lời chất vấn Quốc hội ngày 5/6, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể cho hay, cao tốc Bắc – Nam là công trình trọng điểm quốc gia nên phải lấy chất lượng làm hàng đầu. Vì vậy, Bộ sẽ kiểm soát các đơn vị tư vấn, thi công… chặt chẽ ngay từ đầu, thậm chí kiến nghị Chính phủ thuê tư vấn nước ngoài giám sát để đảm bảo đúng tiến độ, chất lượng.
