 |
|
Ngày càng có nhiều người tham gia vào các trang mạng xã hội |
Mạng xã hội là gì? Ảnh hưởng tiêu cực của mạng xã hội ra sao?
Chắc hẳn ai trong chúng ta cũng đã và đang sử dụng mạng xã hội hàng ngày thậm chí là hàng giờ. Vậy mạng xã hội là gì? “Theo khoản 22 Điều 3 Nghị định 72/2013/NĐ-CP nêu rõ: “ Mạng xã hội (social network) là hệ thống thông tin cung cấp cho cộng đồng người sử dụng mạng các dịch vụ lưu trữ, cung cấp, sử dụng, tìm kiếm, chia sẻ và trao đổi thông tin với nhau, bao gồm dịch vụ tạo trang thông tin cá nhân, diễn đàn (forum), trò chuyện (chat) trực tuyến, chia sẻ âm thanh, hình ảnh và các hình thức dịch vụ tương tự khác”.
Hiểu một cách đơn giản mạng xã hội là hệ thống giúp con người có thể kết nối với nhau một cách dễ dàng thông qua các ứng dụng thông minh. Qua đây người dùng có thể trò chuyện trực tiếp với nhau, tìm kiếm bạn bè, chia sẻ thông tin, hình ảnh và vô vàn tiện ích khác chỉ với một chiếc điện thoại thông minh có chứa các ứng dụng cung cấp dịch vụ này.
 |
| Các ứng dụng mạng xã hội phổ biến hiện nay: facebook, tik tok, instagram, youtube… |
Tiện lợi là vậy nhưng mạng xã hội cũng chứa những nguy hiểm tiềm tàng mà người dùng không thể lường trước được; đặc biệt là trong thời đại công nghệ số người dùng mạng xã hội liên tục tăng lên theo cấp số nhân. Điều này cũng đồng nghĩa với việc những ảnh hưởng tiêu cực của mạng xã hội đang dần tiến sát gần với nhiều người hơn.
Đầu tiên có thể kể đến việc thời gian mà mỗi người sử dụng các phương tiện này ngày càng lớn. Theo các nghiên cứu gần đây ở Việt Nam có khoảng 77 triệu người dùng mạng xã hội (chiếm 79,1% dân số) trung bình mỗi người dành ra 2 giờ 19 phút để truy cập các ứng dụng mạng xã hội. Đây là con số lớn với một đất nước có khoảng 100 triệu dân như chúng ta, trong số đó có những người dành ra từ 6 đến 7 giờ mỗi ngày để truy cập, vậy liệu có còn thời gian cho các công việc như học tập, gặp bạn bè, trò chuyện với gia đình, người thân.
Mạng xã hội khiến người dùng trôi qua nhiều giờ mỗi ngày dẫn đến lãng phí thời gian quý báu mà họ có thể dùng cho công việc, giao tiếp trực tiếp. Vì dành quá nhiều thời gian cho không gian ảo mà từ đây khả năng giao tiếp của con người bị kém đi, việc nói chuyện tương tác giữa người người vốn là điều cơ bản trong cuộc sống giờ đây giường như đã trở thành một rào cản trong cuộc sống. Cùng với đó là sức khỏe tinh thần, tâm lý người dùng cũng bị tụt dốc, khi thời gian sử dụng mạng xã hội quá mức lấn át đi thời gian rèn luyện thể thao dẫn tới việc gây ra căng thẳng, lo âu và các triệu chứng đau đầu khác liên quan đến sức khỏe tinh thần thậm chí có những người phải nhập viện vì mạng xã hội.
 |
| Số lượng người dùng Internet thay đổi theo hàng năm ở Việt Nam |
Tiếp theo các ứng dụng này còn khiến bạn phải chịu những rủi ro về quyền riêng tư bởi nếu muốn sử dụng chúng bạn phải cung cấp các thông tin cần thiết như: họ tên, số điện thoại, truy cập danh bạ, ảnh, các kho lưu trữ khác mà những thông tin này có thể bị lộ ra ngoài dẫn tới việc vi phạm nhân quyền. Chắc hẳn bạn đã từng nhận được ít nhất một đến hai hay thậm chí không đếm xuể các cuộc gọi rác, các cuộc gọi này có thể là lừa đảo, tìm kiếm khách hàng…gây ảnh hưởng đến các sinh hoạt, hoạt động thường ngày của mỗi người.
Không những vậy mạng xã hội còn gây nên những tác động chính trị, xã hội không nên có vì nơi đây có vô vàn các thông tin mà trong đó có những thông tin sai sự thật, giả mạo góp phần vào gia tăng sự chia rẽ trong cộng đồng, xã hội.
Ngày nay mạng xã hội không chỉ để cung cấp thông tin mà đây còn là nơi nhiều người dùng để đăng tải các thành tích, thành tựu đạt được mà giới trẻ ngày nay còn gắn hành động đó với thuật ngữ “flex”. Nhìn vào những thành quả mà người khác đạt được chắc hẳn trong chúng ta sẽ có người cảm thấy tự ti khi so sánh bản thân với người khác khi mà bản thân ta chưa đạt đến ngưỡng cửa của cuộc sống cao như họ.
 |
| Áp lực mà người dùng gặp phải khi sử dụng mạng xã hội |
Hay đơn giản chỉ là việc sự tập trung và sáng tạo bị giảm đi do ta bị phụ thuộc quá nhiều vào các thông tin trên đó khiến hiệu suất làm việc không còn ở mức ban đầu hay thậm chí là âm. Và còn rất nhiều ảnh hưởng tiêu cực khác như: gây ra nghiện, ảo tưởng quyền lực, mơ mộng về một thế giới hão huyền mà chỉ có thể tìm thấy trên mạng xã hội…
Tại sao lại có những ảnh hưởng tiêu cực đó? Cách khắc phục việc nghiện mạng xã hội như thế nào?
Một trong những nguyên nhân gây nghiện đó là việc con người luôn có nhu cầu thể hiện bản thân, muốn nhận được những lời khen ngợi cho bản thân mình để có thể hài lòng và tạo ra những trải nghiệm thú vị. Nếu thông thường con người thường gần 40% để thời gian để nói về bản thân thì con số này lên đến 80% nhờ vào những tính năng đặc trưng có trong các mạng xã hội. Mạng xã hội đem đến cho người dùng cảm giác được kết nối, tương tác với bạn bè thông qua các tính năng như like, share, comment…tạo cảm giác gần gũi, thân thiết nên từ đây người sử dụng sẽ thường xuyên tạo các bài viết và dành nhiều thời gian trên các ứng dụng.
Cách hiệu quả nhất để giúp ta không còn phụ thuộc vào mạng xã hội là dành ít thời gian cho nó hơn, bạn chỉ nên dành khoảng 20-30 phút hàng ngày cho không gian mạng thay vì việc liên tục cập nhật hay mở ngay đầu tiên vào nó khi mở điện thoại lên. Hãy dành khoảng thời gian cố định để check các tin nhắn, thông báo.. ví dụ: bạn dành ra 10 phút buổi sáng, 10 phút trưa và 10 phút tối chỉ để tập trung vào mạng xã hội sau khoảng thời gian đó hãy tập trung vào không gian thực tế đang diễn ra xung quanh bạn. Tiếp theo hãy làm mình trở nên bận rộn bằng cách tìm các thú vui riêng như: đọc sách, nghe nhạc, ngồi thiền, tập gym….
 |
| Tham gia tập yoga, thiền nhằm giảm thời gian cho các nền tảng mạng xã hội |
Ngoài ra bạn cũng có thể thử tắt thông báo trên các ứng dụng vì khi không nhìn thấy chúng ta sẽ bớt được độ tò mò với chúng hơn. Đôi khi nếu mạng xã hội là nơi duy nhất đem lại niềm vui cho bạn bởi bạn không giỏi giao tiếp với những người xung quanh vậy thì bạn hãy cởi mở hơn với mọi người xung quanh, dũng cảm chia sẻ những khó khăn gặp phải trong cuộc sống để từ đó mọi người có thể hiểu nhau, gắn kết với nhau hơn.
 |
| Tắt thông báo đối với các ứng dụng không cần thiết trên điện thoại để tránh xao nhãng trong công việc |
Mạng xã hội mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng có thể gây ra nhiều hệ lụy nếu không được sử dụng một cách có ý thức và cân nhắc. Để đối phó với hệ lụy này, người dùng cần thực hiện quản lý thời gian và tạo ra một cân bằng giữa cuộc sống trực tuyến và ngoại tuyến để đảm bảo sức khỏe tinh thần và tương tác xã hội lành mạnh.
